اتوبوس

اتوبوس نوعی وسیله نقلیه عمومی است. اتوبوس برای اولین بار در نانتس فرانسه و در سال 1826 بعنوان وسیله نقلیه عمومی مورد استفاده قرار گرفت. بعضی نیز بر این اعتقادند که اتوبوس اولین بار در انگلستان و در سال 1824 در مسیر منچستر به پندلتن بکار گرفته شده است. در کشور ما، اولین اتوبوس را یک تاجر بلژیکی در شهر رشت به کار گرفت. اتوبوس‌ها بر اساس حوزه ارائه خدمات به دو گروه درون شهری و برون شهری تقسیم می‌شوند. این دو دسته اتوبوس از نظر امکانات، ایمنی و قیمت ساخت متفاوت هستند. با توجه به این تقسیم بندی فعالیت های دارندگان و رانندگان اتوبوس تحت نظارت چند ارگان تحت عنوان اتحادیه های و انجمن های مسافربری انجام می گیرد.

ممکن است چندین سال پیش سفر با اتوبوس را تجربه کرده باشید و از انتخاب خود پشیمان باشید، اما این روز ها آنقدر تنوع اتوبوس های مسافربری زیاد شده است و امکانات و خدمات آنها فرق کرده است که اگر یک بار دیگر سفر با اتوبوس را تجربه کنید، پشیمان نخواهید شد. بطور كلی اتوبوس ها از گذشته تا به امروز پر طرفدارترین وسایل نقلیه در سفر بوده اند. آنها همواره مسافرت های ارزان و ایمن را برای مسافران خود به ارمغان آورده و بهترین وسیله نقلیه برای سفرهای دسته جمعی بوده اند. با این حال با گذشت زمان و تغییر روش های سفر، مردم کم کم برای مسافرت های داخلی و خارجی خود به خرید بلیط هواپیما و قطار روی آوردند، اما در این شرایط هم هرگز وسیله ای جای اتوبوس را نگرفت و یکه تازان جاده، همواره و به ویژه برای سفرهای روزانه بیش از پیش مورد استفاده قرار گرفتند...

ادامه مطلب...

اتوبوس شهری یا درون شهری نوعی اتوبوس است که برای حمل و نقل مسافران در مسیرهای درون شهری طراحی شده است. بر خلاف اتوبوس برون شهری، اتوبوس های شهری برای حمل تعداد بیشتری مسافر در مسیرهای کوتاه، ترانزیت بین ایستگاه ها و حمل و نقل عمومی محلی طراحی شده اند. اتوبوس های شهری جهت ارائه خدمات متنوعی در داخل شهرها طراحی و ساخته شده اند؛ از جمله مهمترین سرویس هایی كه اینگونه خودرو ها در سطح شهرها و حاشیه آنها بر عهده دارند، می توان به خدمات جابجایی مسافر در خطوط اتوبوسرانی مانند خطوط تندرو و خدمات دربستی جهت انتقال مسافران بصورت اختصاصی و ویژه داخل و حاشیه شهرها و همچنین برای ارائه خدمات جهت سرویس های ایاب و ذهاب سازمان ها، ارگان ها، نهادها، وزارتخانه ها، ادارات، شركت ها، موسسات، كارخانجات، بانك ها، بیمارستان ها، دانشگاه ها، مدارس اشاره نمود.

اتوبوس های شهری انواع و اشکال مختلفی دارند :

الف) اتوبوس های یک یا دو طبقه

ب) اتوبوس های محور دار در دو شكل دو کابینه و سه کابینه

از ویژگی های این اتوبوس ها می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

داشتن دربهای بزرگ، خودکار و با تعداد زیاد برای تسهیل خروج و ورود مسافران
نداشتن فضا برای توشه مسافر
امکان و قانونی بودن حمل مسافر به صورت سر پا
داشتن محلی برای نصب شماره و اسم مسیر
صندلی های فشرده و ساده

در ایران انواع مختلفی از خودروهای اتوبوس شهری در خطوط اتوبوسرانی و نیز شركت های حمل و نقل و مسافربری درون شهری مورد استفاده قرار می گیرد كه در طول زمان های گذشته تغییرات زیادی در ظاهر و عملكرد ها آنها ایجاد شده است. از انواع اتوبوس هایی كه هم اینك در ناوگان شهری ایران مورد استفاده قرار می گیرد می توان به خودروهای بنز تولیدی شركت ایران خودرو و یا اتوبوس رنو تولیدی شركت شهاب خودرو و یا اتوبوس های اسكانیا تولید شركت عقاب افشان اشاره نمود. برخی امكانات موجود در این نوع اتوبوس ها مانند کولر، گرمکن، کپسول آتش‌نشانی، بخاری، هواکش سقفی، جعبه کمک‌های اولیه و پوشش کف می باشد.

اتوبوس برون شهری یا بیابانی نوعی اتوبوس است که برای حمل و نقل مسافران در مسیرهای بیرون شهرها و یا بین شهرها طراحی شده است. هر یک از ما بطور قطع یک بار سوار اتوبوس های بین شهری شده ایم و با اطمینان میتوان گفت که به دفعات آنها را در جاده ها دیده ایم و از دیدن عظمت و بزرگی آنها، به فکر فرو رفته ایم. امروزه مدل های مختلفی از اتوبوس ها در مسیرهای بین شهری فعالیت می کنند، اما در گذشته این اتوبوس ها به سری اتوبوس های O302 مرسدس بنز ایران خودرو خلاصه می شد که امکاناتی متناسب با زمانه خود را داشتند. حال اما اسکانیا، ولوو، مان در جاده های کشور می تازند و هر یک امکانات متنوعی را به مسافران خود ارائه می کنند که برای آشنایی با آنها بهتر است ادامه مطلب را بخوانید.

اتوبوس های مسافربری متنوع هستند و از بهترین های آن ها می توان به اتوبوس های اسکانیا، ولو و مان اشاره نمود. قیمت بلیط این اتوبوس ها یکسان نیست و هر کدام دارای قیمت های متفاوتی هستند. امکانات این اتوبوس ها با یکدیگر متفاوت است و اتوبوس هایی که امکانات رفاهی بیشتری دارند بلیط آن ها نیز به مراتب گرانتر است.

اتوبوس های بیابانی یا برون شهری در موارد گوناگونی مورد بهره برداری قرار می گیرد ولی مهمترین استفاده اینگونه از خودرو ها به دو بخش اساسی یعنی بخش اول در پایانه های اتوبوسرانی بین شهری كه در تمام شهرها بصورت سازماندهی شده و زیر نظر سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و اتحادیه های مربوطه فعالیت می نمایند و بخش دوم اتوبوس هایی هستند كه بصورت دربستی و یا در اختیار در قالب اجاره و كرایه خودرو و بطور معمول در زمینه گردشگری و تشریفاتی فعال می باشند.

افزایش جاذبه های گردشگری از مهم ترین مسائل امروزه در کشورها است. هر کشوری برای بهبود اقتصاد خود سعی در جذب گردشگری دارد. وسیله ی حمل و نقل مناسب برای جابجایی گردشگرها یکی از موارد بسیار مهم در جذب گردشگر است. اتوبوس های وی ای پی یا تشریفاتی با توجه به امکاناتی که دارند می توانند گزینه ی مناسبی برای جلب رضایت گردشگرها باشند.

دهه ۷۰ شمسی بود که اتوبوس هایی به نام ویژه در بین شرکت ‌های اتوبوسرانی وارد شدند؛ اتوبوس ‌هایی که با داشتن ارتفاعی بالا‌تر از O302و یا شهاب ‌ها و ایران پیما‌های آن زمان، چهره‌ای بسیار مدرن‌تر و به‌روز تر از آنها به نمایش می‌گذاشتند.

شروع این جریان پوست‌اندازی خطوط اتوبوسرانی بین شهری با ورود اتوبوس‌های B7 ساخت ولوو بود و سپس مرسدس بنز‌های C457انواع دیگری از اتوبوس‌های ولوو وارد کارزار شدند. چندین سال بعد، اسکانیا نیز که در بین عموم مردم به خاطر داشتن کشنده‌هایش در ایران، محبوبیت خاصی داشت، با اتوبوس‌های خود از راه رسید تا در این بخش نیز به رقابتی بسیار فشرده با هموطنش یعنی ولوو بپردازد. نماینده اسکانیا به نام C12 کلاسیک نامیده شد و با اینکه نزدیک به یک دهه در این بخش از بازار با موفقیت روزگار گذراند، در اوایل دهه 90 شمسی بود که شروع سلسله آتش‌سوزی‌هایش امانش را برید و اسکانیا نیز حساب بیشتری ‌روی نماینده جدید‌تر خود یعنی مارال باز کرد.

انواع اتوبوس هایی كه در ایران ارائه خدمات حمل و نقل مسافران بین شهری و برون شهری را بر عهده دارند، توسط دو برند معروف ساخت كشور سوئد ولوو (Volvo) و اسكانیا (Scania) تولید شده اند. و بعضی از اتوبوس های موجود در بازار كه در جاده های ایران جابجایی مسافر انجام می دهند، از نوع برند مان (Man) می باشند.

اتوبوس های اسکانیا ساخت کشور سوئد، اتوبوس های ولوو ساخت کشور سوئد و اتوبوس های مان ساخت کشور آلمان می باشند. کارخانه اسکانیا در ایران در جاده امام رضا و در محدوده شهر سمنان و کارخانه مان در ایران در شهر اصفهان می باشد

مهمترین انواع اتوبوس هایی كه در ناوگان حمل و نقل ایران وجود دارند :

اتوبوس اسكانیا (Scania)
اتوبوس ولوو (Volvo)
اتوبوس مان (Man)

اتوبوس اسکانیا

اسکانیا یکی از مشهور‌ترین و بزرگترین سازنده خودرو‌های سنگین و مسافربری در دنیاست. این برند با توجه به دلایل مختلف اعم از قیمت مناسب و هزینه‌های نگه‌داری پایین توانست در ایران نیز به فعالیت بپردازد. شرکت‌های عقاب‌افشان و ماموت نمایندگان ساخت این اتوبوس در ایران هستند. در حال حاضر بخش عمده‌ای از سهام اسکانیا متعلق به گروه فولکس‌واگن است و دولت سوئد و تعدادی از سرمایه‌گذاران خصوصی نیز بخش‌هایی از آن را در اختیار دارند. برند اسکانیا در ایران با مدل های مختلف 4212 کلاسیک، 4214 کلاسیک سه محوره، اسکانیا 4212 مارال، 4214 سه محوره مارال و اسکانیا دُرسا فعالیت می کند. اغلب اتوبوس های این برند مجهز به صندلی های چرم، تجهیزات لوکس و امکاناتی برای تماشای فیلم و سرگرمی هستند و در برخی از مدل ها نیز امکان دسترسی به اینترنت را برای مسافران خود فراهم می سازند. صندلی برخی از اتوبوس های اسکانیا نظیر مارال از نظر راحتی با صندلی های هواپیما و قطار برابری می کنند. اتوبوس برند اسکانیا پس از اتوبوس های ولوو به بازار اتوبوس های بین شهری راه یافت و به دلیل ویژگی های بی نظیرش خیلی سریع مورد توجه مسافران و رانندگان قرار گرفت. شرکت ولوو نیز برای رقابت با اتوبوس های اسکانیا اقدام به تولید اتوبوس ولووB7R و ولووB12 و ولوو B9R اشاره نمود اما باز هم نتوانست با اتوبوس های اسکانیا به رقابت بپردازد و همواره مسافران اتوبوس های اسکانیا را بر اتوبوس های ولوو ترجیح می دهند....

ادامه مطلب...

کامیون‌ها و اتوبوس‌های اسکانیا در ایران از حداقل سه دهه قبل حضور موثری دارند. با این حال سکوی پرش اسکانیا در بازار ایران را دو شرکت عقاب‌افشان (نماینده تولید اتوبوس) و ماموت (خودروهای سنگین) تدارک دیدند. عقاب‌افشان که پیش‌تر نماینده رسمی قطعات یدکی محصولات اسکانیا در ایران بود، با راه‌اندازی خطوط تولید و مونتاژ خود و به لطف قیمت و امکانات محصولاتش در بازار تشنه‌ی کشور، خیلی زود به موفقیتی چشمگیر دست پیدا کرد و بخش قابل توجهی از نیازهای حمل و نقل مسافربری را در اختیار خود گرفت. اسکانیا در بازارهای جهانی و اروپایی محصولات پیشرفته‌ای را در خط تولید خود می‌بیند که از آن‌جمله می‌توان به سری ایریزار (14و16) و گل سرسبد اتوبوس‌های اسکانیا، تورینگ اشاره کرد. در ایران عقاب‌افشان با سه محصول مارال 4212 (C12)، مارال 4214 (LX) و درسا حضور خود را تثبیت کرده است. تمام این سه محصول از سری K اتوبوس‌های اسکانیا هستند که اولین‌بار در سال 2006 قدم به خط تولید گذاشتند.

اتوبوس اسکانیا از محبوب ترین و پر کاربرد ترین اتوبوس در ناوگان اتوبوسرانی در ایران است. از ویژگی های منحصر به فرد مدل های مختلف این اتوبوس ها می توان به صندلی های چرم، تلویزیون جهت تماشای فیلم، تجهیزات لوکس اشاره نمود. برخی از مدل های اتوبوس های اسکانیا مانند مدل مارال دارای امکانات بیشتری هستند و صندلی های آن ها به قدری راحت هستند که به جرات می توان گفت با صندلی های هواپیما برابری می کند، از این رو مسافرانی که این اتوبوس را برای مسافرت انتخاب می کنند با صرف هزینه کمتری درمقایسه با قطار و هواپیما می توانند سفری لذت بخش را تجربه نمایند.

اتوبوس های اسکانیا در ایران توسط شرکت عقاب افشان مونتاژ می شوند. عقاب افشان در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌ های سازنده اتوبوس و رقیب اصلی شرکت خودروسازی رانیران و یاوران خودرو به شمار می رود. مدل های اولیه این اتوبوس نواقص و ایراداتی داشتند که موجب شد در اوایل دهه 90 شاهد آتش سوزی های متعددی از این اتوبوس ها باشیم؛ اما پس از آن شرکت عقاب تصمیم گرفت که مشکلات فنی آن ها را رفع نماید و مدل جدیدی به نام مارال را ارائه دهد که فاقد نواقص قبلی است. جدید ترین مدلی که برند اسکانیا ارائه داده است مدل اسکانیا درسا می باشد.

در مواردی مشاهده می شد که اسکانیا های کلاسیک در مسیرهای متعددی که بیشتر به جنوب حرکت می کردند، دچار حریق می شدند. این مسئله به قدری نگران کننده شده بود که نماینده مسقیم شرکت اسکانیا، به ایران آمد تا شاهد بررسی این نقص های فنی باشد. پس از پیگیری های شرکت عقاب افشان و نماینده اسکانیا به این نتیجه رسیدند که رانندگان این مدل خودرو به دلیل قاچاق سوخت به کشور های اطراف دست به اضافه کردن باک های اضافه در جعبه های این خودرو می زنند. همین تغییر غیرمهندسی و غیراصولی باعث حریق و به خطر انداختن جان مسافران در جاده ها می شد. اما با این که علت اصلی آتش سوزی ها مشخص شده بود، مسافران کمتر راضی به سفر با این خودرو می شدند.

طراحی اتوبوس های جدید اسکانیا بسیار ساده و زیبا می باشد و طراحان سعی کرده اند با ایجاد تغییراتی در چراغ های جلویی اتوبوس ظاهر کلاسیک اتوبوس را تغییر داده و آن را مدرن تر نمایند. ویژگی بارز اتوبوس های نسل جدید اسکانیا بدنه مقاوم و ایمن آن ها می باشد که در مدل های قبلی این اتوبوس ها این نقض وجود داشت و بدنه آن ها چندان مقاوم نبود. ظرفیت صندلی‌های اتوبوس وی آی پی در مدل مارال تشريفاتی 30+1+1 نفر و مدل درسا تشريفاتی 1+1+25 نفر می باشد. در مقایسه با اتوبوس‌های شرکت‌های دیگر سقف بلندتری داشته و برای مسافرت‌های طولانی و اردوهای ورزشکاران مناسب‌تر است. مدل جفت صندلی و معمولی اتوبوس‌های اسکانیا در دو مدل كلاسيك و مارال دارای ظرفیت 44+1+1 نفر بوده و مناسب تورهای مسافرتی با ظرفیت بالا بوده و لذت سفرهای گروهی را دوچندان می‌کند.

اسکانیا ۴۲۱۲ با اتاق مارال نسخه به‌روزشده اسکانیا کلاسیک بود که هم‌اکنون یکی از مهم‌ترین وسیله‌های نقلیه حمل و نقل مسافرین ایران را تشکیل می‌دهد. این خودرو با تکیه بر ویژگی‌هایی همچون اتاق زیبا، امکانات رفاهی متعدد، شتاب و کشش خوب و گستردگی خدمات، فروش فوق‌العاده‌ای را تجربه کرد و به انتخاب اول رانندگان در سراسر کشور تبدیل شد. تولید رقیب ناکام این خودرو یعنی ولوو B9R از سال ۹۲ متوقف شد و به اسکانیا مارال کمک کرد تا بدون مشکل به یکه‌تازی در بازار ادامه دهد. با وجود عرضه اتاق جدید از اسکانیا ۴۲۱۲ موسوم به اسکانیا درسا، همچنان مارال مورد توجه رانندگان قرار داشته و به همین دلیل تولید آن همچنان ادامه دارد. شرکت عقاب افشان در نمایشگاه حمل و نقل اخیر از نمونه جدید اسکانیا مارال با استاندارد آلایندگی یورو ۵ رونمایی کرد که امید می‌رود به تدریج جایگزین اتوبوس‌های قدیمی با استاندارد آلایندگی یورو ۳ شود.

طراحی داخلی این اتوبوس ها به گونه ای انجام شده است از نفوذ سر و صدا جلوگیری می کند و مسافران می توانند سفر لذت بخشی را تجربه نمایند و از سکوت طبیعت و مناظر زیبای آن لذت ببرند. داخل اتوبوس صندلی های بزرگی تعبیه شده اند که متحرک هستند و مسافر ساعت های طولانی را می تواند روی این صندلی ها بنشیند. همچنین سیستم سرمایش و گرمایش و تهویه مطبوع بر روی سقف و روی هر صندلی تعبیه شده و در صورت نیاز مسافران می توانند از آن ها استفاده نمایند.

پس عمده ترين و مهم ترين انواع اتوبوس های اسكانيا كه در ناوگان حمل و نقل برون شهری ايران در حال فعاليت می باشند را می توان به شرح ذيل تقسيم بندی نمود :

اتوبوس اسکانیا درسا (SCANIA DORSA)
اتوبوس اسکانیا مارال (SCANIA MARAL)
اتوبوس اسکانیا كلاسيك (SCANIA CLASSIC)

(SCANIA DORSA) اتوبوس اسكانيا درسا

ظرفيت سرنشين (تعداد صندلی) : 25

ظرفيت بار (تعداد چمدان) : 25

خوابيدن صندلی رو به عقب (صندلی تحت شو)

پخش كننده صوتی و تصويری (DVD Player)

يخچال (Cool Box)

سيستم تهويه مطبوع (بخاری و كولر)

بلند گو (Amplifier & Microphone)

شيشه های دو جداره

كپسول آتش نشانی

جهبه كمك های اوليه

چكش اضطراری و ايمنی

امكانات پذيرائی (قهوه جوش و چائی ساز)

محفظه بار بالای سر مسافر

زيرپائی مجزا مقابل صندلی

(SCANIA MARAL) اتوبوس اسكانيا مارال

ظرفيت سرنشين (تعداد صندلی) : 44-30-25

ظرفيت بار (تعداد چمدان) : 44-30-25

خوابيدن صندلی رو به عقب (صندلی تحت شو)

پخش كننده صوتی و تصويری (DVD Player)

يخچال (Cool Box)

سيستم تهويه مطبوع (بخاری و كولر)

بلند گو (Amplifier & Microphone)

شيشه های دو جداره

كپسول آتش نشانی

جهبه كمك های اوليه

چكش اضطراری و ايمنی

امكانات پذيرائی (قهوه جوش و چائی ساز)

محفظه بار بالای سر مسافر

زيرپائی مجزا مقابل صندلی

(SCANIA CLASSIC) اتوبوس اسكانيا کلاسیک

ظرفيت سرنشين (تعداد صندلی) : 45-32

ظرفيت بار (تعداد چمدان) : 45-32

خوابيدن صندلی رو به عقب (صندلی تحت شو)

پخش كننده صوتی و تصويری (DVD Player)

يخچال (Cool Box)

سيستم تهويه مطبوع (بخاری و كولر)

بلند گو (Amplifier & Microphone)

شيشه های دو جداره

كپسول آتش نشانی

جهبه كمك های اوليه

چكش اضطراری و ايمنی

امكانات پذيرائی (قهوه جوش و چائی ساز)

محفظه بار بالای سر مسافر

زيرپائی مجزا مقابل صندلی

اتوبوس ولوو

اتوبوس های ولوو از قدیمی ترین و دوست داشتنی ترین اتوبوس های بین شهری ایران به شمار می روند. اتوبوس های ولوو مدل های مختلفی دارند که در اینجا مدل های مختلف را به همراه عکس انواع اتوبوس های ولوو بررسی می کنیم. ولوو یك شرکت اتوبوس سازی است که با مدل های B12، B7 و B9 در ایران فعالیت می کند. این برند اولین سری از اتوبوس های خود را در اوایل دهه 70 شمسی روانه بازار ایران کرد و از آن دوره تا به امروز به جابجایی مسافر در مسیرهای بین شهری پرداخته است. اولین اتوبوس های ولوو در ایران یعنی B12ظرفیت جابجایی 44 نفر مسافر را دارد و از اغلب امکانات رفاهی همچون سیستم های سرمایشی و گرمایشی، یخچال، قهوه جوش، تلویزیون، میکروفون و رادیو، دوربین دنده عقب، سیستم و جعبه کمک های اولیه برخوردار است. البته شركت ولوو نمونه هایی از مدل B7 را قبل از مدل B12 تولید كرده بود كه در ایران مورد استفاده قرار نگرفت. شرکت ولوو در زمینه ساخت خودروهای سنگین فعال است. کامیون، تریلی و اتوبوس از محصولات این شرکت به حساب می‌آید. شرکت رانیران در ایران، نمایندگی مونتاژ اتوبوس‌های ولوو را برعهده دارد. این شرکت انواع مختلفی از اتوبوس‌های ولوو را تولید کرده است....

ادامه مطلب...

از دهه 70، با ورود ولوو B7با نام ویژه به خطوط مسافربری ایران به جای بنزO302 ، شهاب و ایران پیما، تغییر چهره ناوگان اتوبوسرانی ایران شروع شد. طولی نکشید که بنز C457 و اسکانیا C12 کلاسیک برای رقابت با وولو وارد بازار ایران شدند. اسکانیا کلاسیک موتور قوی تری نسبت به B7 و حتی B9R ولوو داشت. اما عملکرد فوق العاده گیربکس ولوو این برتری را کمرنگ می‌کرد. آتش سوزی‌های کلاسیک باعث شد تا بازار این خودرو با مشکل مواجه شده و مارال و درسا نماینده‌های جدید اسکانیا وارد بازار رقابتی ایران شوند. مارال همان اتوبوس کلاسیک با ایراد فنی برطرف شده است که اتاقک آن مدرن‌تر شده است.

سال‌ها پیش اتوبوس‌های بنز 302 ساخت ایران‌خودرو تقریبا یکه ‌تاز عرصه اتوبوس‌های برون ‌شهری ایران بودند، اما در دهه70 شمسی شرکت رانیران با ساخت و عرضه اتوبوس‌های جدید ولوو به بازار ایران اوضاع را کاملا دگرگون کرد. اولین اتوبوس بین ‌شهری یا به ‌اصطلاح بیابانی ولوو که توسط رانیران ساخته و عرضه شد،B12 نام داشت که البته در تعداد محدودی ساخته شد. سپس نسل اول مدل B7 روانه بازار شد و بطور کامل توانست بازار اتوبوس‌های بیابانی کشور را در دست گیرد تا جایی که می‌توان شروع اصلی ولوو در ایران را با نسل اول B7 دانست. این اوضاع بطور تقریبی تا دهه 80 شمسی ادامه داشت تا اینکه سر کله رقیبی قدرتمند پیدا شد و آن ‌هم وطن ولوو یعنی اسکانیا بود که توسط عقاب افشان به ایران راه یافت. عملکرد پرقدرت عقاب افشان درزمینه عرضه اتوبوس‌های مناسب اسکانیا كلاسیك C12 و در ادامه اسكانیا مارال و از سوی دیگر عملکرد ضعیف رانیران با ساخت اتوبوس‌های نه‌ چندان مطلوبی مانند ولوو B7 نسل سه موجب شد که اسکانیا تا حد زیادی بازار را در دست گرفته و به سلطه ولوو بر اتوبوس‌های بین‌شهری ایران خاتمه دهد.

اما رانیران در سال 1387 با عرضه اتوبوس جدید B9R که در اصل نسخه جدید اتوبوس‌های سری 9000 ولوو محسوب می‌شد توانست تا حدودی سهم ازدست‌رفته خود را باز یابد. این اتوبوس با پیشرانه 9 لیتری 380 اسب بخاری و گیربکس اتوماتیک I-Shift، رقیب مناسبی برای اسکانیا مارال بشمار می‌رفت و در فروش هم موفق عمل کرد. با این‌حال عقاب افشان هم بیکار ننشسته و اتوبوس جدید و مدرن درسا را به‌عنوان برگ برنده ارائه کرد. اتوبوسی که هرچند از همان پیشرانه مارال استفاده می‌کند اما از لحاظ ظاهری و داخلی دگرگون شده است. ولی این تمام ماجرا نیست چراکه در سوی دیگر، رانیران و یا در اصل ولوو در حال آماده‌ سازی هماوردی سرسخت برای اسکانیا و مدل درسا است. محصولی که در واقع درخور نام بزرگ و پرافتخار ولوو است. این اتوبوس جدید قرار است به‌زودی با نام B11 مهمان جاده‌های ایران شود و سلطان جاده‌ها لقب گیرد. اتوبوسی که قرار است با نام B11 توسط رانیران به بازار عرضه شود در واقع نسل جدید اتوبوس ولوو 9700 است.

نسل اول ولوو مدل B7 بود که برای اولین بار یه اتوبوس مجهز و راحت در جاده ها جلب توجه میکرد. سالیان سال حضور پررنگی در جاده ها داشت اما در دهه 80 با ورود رقبایی مثل اسکانیا و مرسدس بنز دیگر رقابت تنگاتنگ و حساس شد و B7 نمی توانست به کار خودش ادامه بدهد و به همین دلیل با جاده ها بدرود گفت. ولوو برای اینکه نشان بدهد تغییراتی رو در روند کیفی خودش به وجود آورده شروع به تولید B7R کرد. این اتوبوس از محبوبیت چندانی برخوردار نبود چون همان B7قبلی با یک سری تغییرات جزئی آن هم در نمای داخلی بود. تعداد کمی از ولوو B7R اکنون در سطح کشور تردد دارند. ولوو تصمیم گرفت در کنار سری B7 اتوبوس جدیدی به نام B12 معرفی کند. اتوبوسی با تغییرات مطلوب در مقابل مدل B7.B12 با پیشرانه ای قویتر و امکانات رفاهی بهتر از B7 همچنین مشکلاتی که در B7 بود، برطرف شده بود و تغییراتی در نمای ظاهری به وجود آمده بود و با استقبال خوبی مواجه شد. پس از استقبال خوبی که از B12 شد، ولوو تصمیم گرفت یک B12 با 3 محور (2 محور عقب) تولید کند که طول اتوبوس بیشتر شده و ظرفیت مسافران افزایش پیدا کند، که متأسفانه اینبار با استقبال خوبی مواجه نشد چون تمام مشخصات همان B12 سابق بود و هیچ تغییری خاصی در اتوبوس جدید شکل نگرفته بود و ولوو فقط به افزایش طول این اتوبوس بسنده کرده بود. تعداد کمی از این اتوبوس تولید شد و به ندرت در جاده ها دیده میشوند. مشخصات B12 Bogie دقیقا مانند B12 هست. پس از موفقیت در B12 سابق ولوو به دنبال تحول عظیمی در صنعت حمل و نقل کشور بود.

از این رو مدل TX را معرفی کرد که هنوز هم به نظر برخی راننده ها بهترین اتوبوس ولوو در کشور بود. TX یك اتوبوس بطور کامل جدید از نظر طراحی خارجی، طراحی داخلی، امکانات رفاهی، راحتی صندلی ها و پیشرانه قوی بود و همه دست به دست هم دادند تا TX به عنوان بهترین اتوبوس در کشور معرفی بشود و مردم برای هر سفر در ترمینال ها اول سراغ TX رو میگرفتند.TX اتوبوس بسیار موفقی بوده هست و خواهد بود و روند موفقیت خودش رو دنبال میکرد تا سال 1386 که میشود گفت سال پایان TX بود، چراكه در سال 1386 با توجه به فشار تحریم ها از طرف شرکت مادر (ولوو سوئد) و وارد نشدن قطعات لازم برای مونتاژ در شرکت رانیران، تولید این اتوبوس موفق را رو به پایان رساند و با مشکل بزرگی مواجه شد. این اتفاق به شرکت سایپا دیزل هم ضرر بسیار رسانید، چون تولید ولوو FH12 هم با مشکل مواجه شد.

در سال 1386 ولوو در ایران دچار بحران جدی شد. ورود اتوبوس های اسکانیا به طرز شگفت انگیزی از یک طرف ورود مرسدس های جدید و لوکس رویال سفر از طرف دیگه باعث شد تا ولوو زیر منگنه قرار بگیرد و به تدریج از محبوبیتش در جاده های کشور کاسته شود. به همین دلیل مسئولین ولوو بیکار نماندند و B7R MKII رو معرفی کردند. اگرچه این اتوبوس همان ظاهر B7R بود، اما نه از امکانات خوبی برخوردار بود نه از پیشرانه مناسب و حتی کیفیت صندلی ها رو هم از دست داده بود و این باعث ضعف بیشتر ولوو در ایران شد. B7R MKII هم نتوانست مشکلاتی رو برای ولوو حل کند و تازه مشکل سازتر هم شده یود. اما چاره ای نبود زیرا B7R MKII یک طرح اضطراری برای نجات بود. جولان سوپر کلاسیک های اتوماتیک اسکانیا و مرسدس های بسیار لوکس و مجهز رویال از یک طرف و ورود یه تازه وارد به نام MAN از طرف دیگر بحران ولوو رو دو چندان کرد تا مسئولین این شرکت به فکر طرح جدی و جدیدتری بیوفتند. تا اینکه B7R MKIII معرفی شد. با اولین نگاه همه فکر کردند همون TX معروف سابق هست، اما با نگاهی دقیقتر مشاهده شد که اصل کار همان B7R MKII است، اما اینبار با چهره ای جدید تر، امکانات بهتر، سیستم های ایمنی به روزتر، فضای داخلی لوکس و صندلی های بهبود یافته كه باعث شد تا حدی مشکلات ولوو در جاده ها حل شود، اما این دوای درد نبود.

از سال 1386 تا به امروز شاهد حضور B7R MKIII هستیم. اتوبوسی نه در حد TX اما بسیار بهتر از B7R MKII، فقط با این محصول می توان سابقه درخشان و جای خالی TX رو جبران کرد. اتوبوسی بطور کامل جدید از هر نظر با امکانات به روز، سیستم های الکترونیکی مجهز اما پیشرانه ای ضعیفتر از TX که هیچگاه به چشم نیامد. به دلیل اینکه ولوو پس از چند سال ناکامی در صنعت حمل و نقل جاده ای خیلی سریع B9R رو با سرعت تمام به جاده ها فرستاد تا جبران کاستی های قبل شود.B9R هم جبران نمود و باعث شد محبوبیت ولوو که بعد از پایان TX از دست رفته بود به آرامی به جایگاه قبلی خودش نزدیک شود. پس از ورود B9R و جبران برخی از ناکامی های اخیر و پیشرفتی دوباره، حالا ولوو با یک مشکل دیگر هم مواجه بود. حالا وقت این رسیده بود که ولوو چاره ای برای رقابت با اتوبوس های مدرن تشریفاتی یا VIPپیدا کند، چون از طرفی اسکانیا و مرسدس های رویال سری سوپرکلاسیک رو کنار گذاشته و به سمت VIP رفته بودند و از طرفی VIP های جدید MAN هم خود چالشی بود بر همه برندها در ایران. رانیران هم بلافاصله B9R VIP رو معرفی کرد و نفسی تازه بعد از 5 سال دشوار و سخت کشید. B9R VIP میتواند به راحتی با اسکانیا و مرسدس رویال رقابت کند و ولوو جایگاه خودش را به تدریج مثل دهه 70 و اوایل دهه 80 شمسی به دست بیاورد. سال 1390 بیستمین سال حضور اتوبوس های ولوو در ایران بود؛ اگرچه برخی مشکلات و تحریم ها باعث شد تا فعالیت این شرکت در جاده های ایران کمی کمرنگ تر از قبل شود.

وولو به جز مدل‌هایی که در بالا نام برده شد، دارای مدل‌های B7R MK2 و MK3 در خطوط مسافربری ایران است. با B7 شما سفری با کیفیت بسیار پایین را تجربه خواهید کرد. اما در B9R سفر خوبی را خواهید داشت. مدل‌های MK2 و MK3 نسبت به B7 کیفیت سفر بهتری را ارائه می‌دهند.

پس عمده ترین و مهم ترین انواع اتوبوس های ولوو كه در ناوگان حمل و نقل برون شهری ایران در حال فعالیت می باشند را می توان به شرح ذیل تقسیم بندی نمود :

(VOLVO B۹R) B۹R اتوبوس ولوو
(VOLVO B۷R) B۷R اتوبوس ولوو
(VOLVO B۱۲) B۱۲ اتوبوس ولوو

(VOLVO B9R) B9R اتوبوس ولوو

ظرفيت سرنشين (تعداد صندلی) : 47-44-25

ظرفيت بار (تعداد چمدان) : 47-44-25

خوابيدن صندلی رو به عقب (صندلی تحت شو)

پخش كننده صوتی و تصويری (DVD Player)

يخچال (Cool Box)

سيستم تهويه مطبوع (بخاری و كولر)

بلند گو (Amplifier & Microphone)

شيشه های دو جداره

كپسول آتش نشانی

جهبه كمك های اوليه

چكش اضطراری و ايمنی

امكانات پذيرائی (قهوه جوش و چائی ساز)

محفظه بار بالای سر مسافر

زيرپائی مجزا مقابل صندلی

(VOLVO B7R) B7R اتوبوس ولوو

ظرفيت سرنشين (تعداد صندلی) : 45-40-38

ظرفيت بار (تعداد چمدان) : 45-40-38

خوابيدن صندلی رو به عقب (صندلی تحت شو)

پخش كننده صوتی و تصويری (DVD Player)

يخچال (Cool Box)

سيستم تهويه مطبوع (بخاری و كولر)

بلند گو (Amplifier & Microphone)

شيشه های دو جداره

كپسول آتش نشانی

جهبه كمك های اوليه

چكش اضطراری و ايمنی

امكانات پذيرائی (قهوه جوش و چائی ساز)

محفظه بار بالای سر مسافر

زيرپائی مجزا مقابل صندلی

(VOLVO B12) B12 اتوبوس ولوو

ظرفيت سرنشين (تعداد صندلی) : 42

ظرفيت بار (تعداد چمدان) : 42

خوابيدن صندلی رو به عقب (صندلی تحت شو)

پخش كننده صوتی و تصويری (DVD Player)

يخچال (Cool Box)

سيستم تهويه مطبوع (بخاری و كولر)

بلند گو (Amplifier & Microphone)

شيشه های دو جداره

كپسول آتش نشانی

جهبه كمك های اوليه

چكش اضطراری و ايمنی

امكانات پذيرائی (قهوه جوش و چائی ساز)

محفظه بار بالای سر مسافر

زيرپائی مجزا مقابل صندلی

اتوبوس مان

شرکت آلمانی مان یا (MAN) در تولید اتوبوس های تشریفاتی (VIP) و اتوبوس هاس معمولی فعالیت میکند، حتی رانندگان هم بسیار از این نوع اتوبوس ها راضی هستند، از جدیدترین اتوبوس های وارد شده به کشور هستند و در همین مدت کم از نظر مسافران جزو راحت ترین اتوبوس ها از لحاظ نرمی صندلی هستند. در حال حاضر نمایندگی و تولید كننده اتوبوس های مان در ایران شركت یاوران خودرو شرق می باشد. اتوبوس های مان مظهری از قدرت و زیبایی همراه با سادگی است. باید گفت مان به شکل جدی از دهه‌ی 90 میلادی به تولید اتوبوس و به خصوص نمونه‌های درون‌شهری پرداخت، با این همه واحد تحقیق و توسعه‌ی این شرکت به طور مداوم به دنبال گسترش محصولات و دامنه‌ی تولیدات است. تحقیق و توسعه‌ای که نتیجه‌ی تلاش‌هایش را باید در جایزه‌ی بهترین اتوبوس سال 2005 دید. در اوایل دهه هشتاد شركت مان با محصولاتی چون کشنده F2000 و اتوبوس های S2000 وارد ایران شد و به علت کیفیت بالا مورد اقبال همگانی قرار گرفت.. سپس محصولات جدید تر در دهه‌ 80 شمسی به صورت رسمی وارد بازار کشورمان شد كه در ادامه آن میدل باس و اتوبوس های جدید بین شهری این شرکت نیز وارد کشور شدند. اتوبوس های MAN Lion's Coach R07 که هم اکنون به جرات می توان ادعا کرد که با توجه به نرمی و راحتی خودرو جزو انتخاب اول مسافران در سفرهای بین شهری است. ...

ادامه مطلب...

مان یا همان اتوبوس های ام ای ان نیز از جمله تازه واردهای شرکت های اتوبوسرانی در ایران هستند که در مدت زمان کوتاهی به محبوبیت بسیاری در این بازار دست یافتند. این اتوبوس ها توسط کشور آلمان به بازار ایران عرضه شدند و هم توسط رانندگان و هم مسافران مورد توجه قرار گرفتند. بسیاری از رانندگان معتقدند اتوبوس های مان خوش دست ترین اتوبوس های موجود در ایران برای رانندگی های طولانی مدت هستند و مسافران نیز آنها را از جمله مجهزترین اتوبوس های مسافربری می دانند. جالب است بدانید این اتوبوس از نظر امنیت نیز حرف اول را در میان رقبای خود می زند و نسبت به بسیاری از اتوبوس ها در جاده های خیس و لغزنده عملکرد بهتری دارد.

اتوبوس های برند مان توسط کشور آلمان تولید شده و به تازگی به لیست اتوبوس های فعال در ناوگان حمل و نقل بین شهری ایران افزوده شده اند. بسیاری از رانندگان از این اتوبوس ها به عنوان اتوبوس های خوش دست که رانندگی با آن ها بسیار راحت و لذت بخش است یاد می کنند. ویژگی های منحصر به فرد این اتوبوس ها موجب شده است که از امنیت بالایی برخوردار باشند و به راحتی بتوان از آن ها در جاده های خیس و لغزنده استفاده نمود.

اتوبوس های اسکانیا در مقایسه با اتوبوس های مان از امکانات بیشتری برخوردارند و مسافرت با آن ها بسیار دلپذیر می باشد. در حالی که اتوبوس های مان بیشتر از نظر ایمنی و ویژگی های فنی و قدرتی نسبت به سایر اتوبوس ها برتری دارند اما در مجموع هر دو برند از بهترین برندهای اتوبوس موجود در ایران محسوب می شوند.

از سال 1996 اتوبوس‌‌های شهری MAN با نام Lion’s City نامیده و شناخته می‌شوند. این اتوبوس‌‌ها در مدل‌‌های کف‌کوتاه و پله‌دار و در انواع تک‌کابین و یا چند‌کابین مفصل‌دار طراحی و ساخته شده و همیشه در طول دوران تولید خود، از برترین‌‌های بازار به شمار رفته و می‌روند. می‌توان رویارویی و رقابت این سری از اتوبوس‌‌های MAN را در برابر رقیب سنتی و همیشگی هموطنش یعنی مرسدس بنز‌‌های سیتارو به خوبی حس کرد. سری اتوبوس‌‌های بین‌شهری را با نام Coach در دنیا می‌نامند و این سری از اتوبوس‌‌ها نیز در کمپانی آلمانی MAN با نام Lion’s Coach شناخته می‌شوند. این اتوبوس‌‌ها از سال 1996 روی کار آمدند و در مدل‌‌های گوناگون 12 متری، 12.6 متری و 13.2 متری سه ‌محوره ساخته می‌شود. رقیب اصلی این اتوبوس نیز، محصول شناخته‌شده و معروف مرسدس بنز به نام تراوگو هست.

اكنون 3 مدل از اتوبوس های برند مان در ایران وجود دارد که توسط شرکت زرین خودرو در گذشته و یاوران خودرو شرق در حال حاضر در ایران مونتاژ می شوند. در اتوبوس های مان از موتور و گیربکس قدرتمندی استفاده شده است که در بخش انتهایی اتوبوس تعبیه شده اند و عملکرد بسیار عالی دارند. موتور اتوبوس مان از مدل موتور man-Euro2-Rpm:2000-php:420-Nm:1730 و گیربکس آن از مدل zf8s180 می باشد. برای عقب نماندن از سایر رقبا مان نیز دو مدل جدید از اتوبوس های خود را وارد کشور کرد که در راحتی آنها شک نباید کرد؛ ضمن اینکه موتور آنها نیز نسبت به S2000 قوی تر شده است.

اتوبوس های مان یکی از انواع اتوبوس های VIP است. البته مان اتوبوس های معمولی نیز دارد که ظرفیت ۴۴ صندلی را دارد. همچنین نوع وی آی پی (VIP) آن ۳۱ صندلی دارد. و نوع دیگر آن که نوعی از وی آی پی با صندلی های تختخواب شو است، دارای ظرفیت ۲۶ صندلی است و راحتی و آسایش برای مسافران به مراتب بیشتر خواهد بود. اتوبوس مان VIP دارای قطعات آلمانی است که ظاهر بسیار زیبایی دارد. این اتوبوس دارای آینه بغل های بسیار زیباست که با نمای کلی ماشین همخوانی دارد. دارای چراغ های ساده ای است که با فاصله کم چراغهای مه شکن در کنار آن قرار دارد. مه شکن برای حرکت در مه بسیار حائز اهمیت است و مکان قرار گرفتن این مه شکن ها در این اتوبوس ها بسیار مناسب است. ویژگی دیگر اتوبوس مان VIP شیشه های بلند در جلو اتوبوس است.

این اتوبوس ها دارای ریتاردر هستند که کنترل بسیار بالایی بر روی سرعت و عملکرد اتوبوس دارد. همچنین در بغل های اتوبوس مان، بین فاصله دو چرخ ها جعبه های سه تیکه قرار دارد و پنچرهای سه تیکه هواکش موتور در آخر این اتوبوس قرار دارد که موجب خارج شدن هوای گرم از داخل موتور میشود و هوای سرد وارد میشود. از عقب که به این اتوبوس ها بنگرید میبینید که لوله اگزوز به خط قرینه نزدیک است. در اتوبوس مان VIP موتور، بسیار صدای کمی دارد. گیربکس آن بی سر و صداست و سوخت آن بسیار پایین است. استهلاک کمتری نسبت به دیگر انواع اتوبوس ها دارد. دارای چراغ مطالعه است که در جای مناسب نصب شده که برای مطالعه مسافران بسیار مناسب است. دارای آمپلی فایر است که بسیار صدای با کیفیتی را پخش میکند. دارای آب سرد کن است و موقعیت آن برای مسافران در سالن اتوبوس، بسیار مناسب است.

اتوبوس مان را از چند نظر مورد ارزیابی قرار داد. این اتوبوس از لحاظ رانندگان بهترین اتوبوس بین شهری می باشد ولی از نظر مسافران دومین اتوبوس بین شهری، دلیل آن هم سادگی قسمت مسافرین می باشد، ولی از نظر ساختار کلی و اسکلت بندی نمونه ی کم نظیری است. این به صورت صفر کیلومتر به سختی یافت می شود و به صورت دست دوم هم قیمت بی نظیری دارد.

پس عمده ترین و مهم ترین انواع اتوبوس های مان كه در ناوگان حمل و نقل برون شهری ایران در حال فعالیت می باشند را می توان به شرح ذیل تقسیم بندی نمود :